Hoe werkt bodemonderzoek?

Er zijn verschillende aanleidingen waarom bodemonderzoek wordt aangevraagd of vereist is om uit te voeren. Wilt u een perceel anders inrichten door middel van aanbouw of slopen? Wilt u een huis (ver)kopen? Vaak is de verwachting dat er een bodemonderzoek wordt uitgevoerd.

Waarom bodemonderzoek?

Bodemonderzoek is een essentiële stap om uit te voeren. Er zijn meestal wettelijke verplichtingen bij wijzigingen, herontwikkelingen of aanvragen van terreinen, gebieden en percelen. Dit geldt ook bij aan- en verkoop van percelen en om inzicht te verkrijgen in milieubelastende activiteiten. Er zijn dus verschillende aanleidingen om bodemonderzoek uit te voeren, en er zijn verschillende typen, daarop aangepaste bodemonderzoeken.

Vaak is het noodzakelijk om in een project of opgave de risico’s voor mens en milieu inzichtelijk te maken of om te bepalen wat technisch nodig is voor de ondergenoemde aanleidingen. Als een huis of pand wordt gebouwd, wilt u graag weten onder welke werkomstandigheden er gebouwd gaat worden. Als grond wordt ontgraven en weggevoerd, wil de ontvangende partij graag weten van welke milieuhygiënische kwaliteit de grond is (partijkeuringen).

Er is een wettelijke kwaliteitseis die aangeeft wat de kwaliteit is en wat nodig is om de bodem geschikt te maken/houden voor de functie die de bodem heeft. Hieronder volgen voorbeelden waarom bodemonderzoek kan worden uitgevoerd:

Bodemonderzoek kan de volgende stap zijn onder diverse aanleidingen, waaronder:

• Vergunningsaanvragen: Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor bouw-, sloop- of graafwerkzaamheden is vaak bodemonderzoek verplicht om te voldoen aan milieuwetgeving en veiligheidsnormen.
• (Her)ontwikkeling van terreinen: Voordat een terrein herontwikkeld wordt, bijvoorbeeld bij de bouw van een nieuwe woonwijk, is bodemonderzoek nodig om de milieukwaliteit van de grond te beoordelen en eventuele verontreinigingen in kaart te brengen.
• Koop en verkoop van vastgoed: Bij de aan- of verkoop van een perceel of gebouw kan bodemonderzoek noodzakelijk zijn om de bodemkwaliteit te kennen. Dit voorkomt onverwachte kosten en risico’s voor zowel koper als verkoper.
• Verplaatsen van grond (bodemverzet): Wanneer grond wordt verplaatst, bijvoorbeeld bij wegwerkzaamheden, moet de milieuhygiënische kwaliteit van de grond bepaald worden om te zorgen dat de verplaatsing geen schade toebrengt aan het milieu.
• Verdenking van verontreiniging: Bij een vermoeden van bodemverontreiniging, bijvoorbeeld door eerdere industriële activiteiten, kan bodemonderzoek inzicht geven in de aard en omvang van de vervuiling, waarna saneringsmaatregelen kunnen worden getroffen.
• Wettelijke verplichtingen: In sommige gevallen stelt de wet eisen aan het uitvoeren van bodemonderzoek, bijvoorbeeld in het kader van de Omgevingswet.
• Milieuhygiënische certificering: Om een gebied milieuhygiënisch geschikt te verklaren voor een bepaalde functie, zoals landbouw of wonen, is bodemonderzoek noodzakelijk.
• Onderzoek naar gezondheidsrisico’s: Wanneer er zorgen zijn over mogelijke gezondheidsrisico’s door verontreinigde grond, bijvoorbeeld bij het gebruik van een terrein voor kinderopvang, kan bodemonderzoek noodzakelijk zijn om deze risico’s in kaart te brengen en te beheersen.
• Schadeclaims en aansprakelijkheid: In het geval van bodemschade of wanneer de oorzaak van verontreiniging onduidelijk is, kan bodemonderzoek worden uitgevoerd om aansprakelijkheden te bepalen en vervolgacties te ondernemen.

Deze aanleidingen maken duidelijk wanneer bodemonderzoek een cruciale vervolgstap is om inzicht te krijgen in de bodemkwaliteit en om te voldoen aan wettelijke en milieu-eisen.

Hoe werkt een bodemonderzoek?

Afhankelijk van de aanleiding kijkt een bodemonderzoek vooral naar de chemische samenstelling van het te onderzoeken stuk grond om de milieuhygiënische kwaliteit te bepalen. Voorafgaand aan het daadwerkelijke bodemonderzoek wordt een dossieronderzoek gedaan. Hierbij wordt naar de historie van het gebied/perceel gekeken en worden mogelijke voorgaande onderzoeken geraadpleegd.

Er zijn veel verschillende facetten die daarnaast worden bekeken. Op basis van het vooronderzoek kan de onderzoekslocatie als verdacht (mogelijke vervuiling in de bodem) worden aangemerkt en is het noodzakelijk met een opvolgend (nieuw) bodemonderzoek te beginnen. Afhankelijk van het gekozen type bodemonderzoek (strategie) zullen er diverse monsters worden genomen van de grond en het grondwater van de onderzoekslocatie. Deze worden vervolgens naar een laboratorium gestuurd en chemisch geanalyseerd.

Op basis van het vooronderzoek en de resultaten van de analyse wordt een conclusie en advies uitgebracht. Deze rapportage kan worden aangeleverd bij het bevoegd gezag eventueel in verband met een vergunningsaanvraag of plicht. Hiermee komt u verder in uw project!