Een kritische blik op Circulaire Bouw
Week van de circulaire economie
De claims van circulaire bouw, en circulariteit in het algemeen, vliegen je om de oren. En dat kan allemaal gewoon, want een 100% meetbare definitie of regelgeving is er nog niet. Controle ontbreekt daarmee ook nog. Daarom is het hoog tijd voor een kritische blik op circulaire bouw.
Sommige bedrijven claimen ‘circulair’ te bouwen zonder bewijs, onderbouwing of idee van wat circulariteit is.
Een terugkerend fenomeen is de week van de circulaire economie. De belangstelling hiervoor neemt jaarlijks toe. Diverse partijen die reeds circulaire initiatieven hebben ondernomen, delen hun kennis en tonen hun producten. Dit is een goede zaak. Bewustwording van de noodzaak om de transitie naar een circulaire economie te versnellen is groot. Grondstoffen zijn immers uitputtelijk. Om onze kinderen en de kinderen van onze kinderen een leefbare aarde te geven, moet er wat veranderen.
Wij staan een versnelling richting een circulaire economie voor. Het is van belang hierin kritisch te zijn, want er zijn grote verschillen de ‘mate van circulariteit’.
Circulariteit. Wat betekent het volgens ons?
De toename in interesse en onderzoek op dit onderwerp, leidt ertoe dat er langzaam aan een eenduidiger beeld aan het ontstaan is richting definiëring van circulariteit. Dit neemt bijna ‘wet tekst achtige vormen’ aan om alles in dit begrip te vatten. Om heel eerlijk te zijn vinden wij dat niet zo interessant. Deze definitie maakt het niet per se makkelijker te begrijpen. Wij vinden het belangrijk dat het makkelijk en helder te begrijpen is, maar claimen ook zeker niet ‘dat dit hét is’.
Circulariteit volgens ons is:
- Een gesloten keten van ‘virgin’ materialen. Kortom, de materialen die niet meer door de aarde ‘aangemaakt kunnen worden’ en die nu ‘boven de grond zijn’, daar doen we het mee
- Materialen die wel aangemaakt kunnen worden, worden duurzaam beheerd, zoals bijvoorbeeld FSC-hout
- Geen gebruik van fossiele brandstoffen. Niet voor vervoer, niet voor de bouw, niet voor het opwekken van stroom, niet voor het bewerken van materialen. Nergens meer voor
- Bouwen en produceren met deze punten in het achterhoofd. In het huidige ontwerp wordt rekening gehouden met toekomstig gebruikt, dus gebruikte materialen zijn 100% herbruikbaar bij een volgende toepassing.
Volledig circulair bouwen. Kan dat al?
Theoretisch kan het
Praktisch is het een enorme uitdaging
Wij zien panden voorbij komen waarbij de bouwer claimt “100% circulair” te hebben gebouwd. Dit klopt in dat geval dan waarschijnlijk grotendeels voor het object zelf. De materialen zijn waarschijnlijk hergebruikt, voorbereid op hergebruik en niet-virgin. Heel goed! Echter, 100% circulair is dat niet per definitie. Want zijn de materialen bewerkt zonder gebruik van fossiele brandstoffen? Zijn ze elektrisch vervoerd? Zijn ze elektrisch gemonteerd. Waarschijnlijk ontbreekt het dan wel aan wat punten.
En dan hebben we nog niet eens besproken hoe moeilijk het is om circulair te zijn met nieuwe materialen. Neem de staalconstructie als voorbeeld.
Een staalconstructie kan losmaakbaar zijn, door een geboute constructie. Het staal is mogelijk gerecycled. Maar is deze recycling zonder fossiele brandstoffen tot stand gekomen?
Wellicht komt het op u over als ‘op alle slakken zout leggen’. Dat is niet onze bedoeling. Maar wij pleiten voor waardebehoud van de term ‘circulair’, door bij elke claim onderbouwd aan te duiden welke mate van circulariteit werkelijk is bereikt.
Transparantie
De weg naar circulariteit en circulair bouwen dient transparant te zijn. We moeten goed beseffen dat de weg naar volledig circulair nog lang is. De overheid heeft als doel om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben gerealiseerd. Dat is nog 29 jaar en dat is al een erg ambitieuze uitdaging, simpelweg, omdat we nog zoveel fossiele processen moeten verduurzamen.
- Wees transparant over de mate van circulariteit in je project
- Vertel wat gelukt is
- Vertel wat nog niet kon of niet haalbaar was
- Roep op en stimuleer om dat wat niet lukte, te verduurzamen, zodat het in de toekomst wél kan
Door bijvoorbeeld onder BREEAM te bouwen, wordt circulariteit en de mate ervan concreet gemaakt. Door scherpe eisen op inkoop, volgens bovenwettelijke normen en hoge eisen aan de bewijsvoering, krijg je een objectief en feitelijke beoordeling van de mate van circulariteit in je project.
Heeft u vragen?
Heeft u vragen? Wilt u meer informatie? Wilt u sparren of discussiëren? Wij helpen u graag verder!
Neem gerust contact met ons op. Vrijblijvend staan wij u te woord.